Oruç ibadetinde kul, imsak vaktinden akşam namazına kadar en temel ihtiyacı olan yemekten, içmekten ve cinsî münasebetten uzak durur. Bedensel arzuların yönetimi kulun iradesinin bir tezahürüdür. Bedende ortaya çıkan açlık ve susuzluk ihtiyacını yönetme iradesi, kişinin kendi insani boyutunu keşfetmesine imkân sağlar. Bu iradenin Yaradan kudretin rızası uğrunda yaşanması, ilahi rahmetin kulun iliklerine kadar dolmasına yol açar. Sen yeme dediğin için yemiyorum ya Rabb’i, düşüncesi oruçlu müminin sabahtan akşama kadar lisanı hal ile her anında yaşanır. Allah’ın emrinin kişinin hayatının ve bedenin içine gün boyunca tesir etmiş olması muazzam bir sonuçtur. Yüce taratıcıya gönüllü bir şekilde teslim oluşumuzun bedenimizde yankılanması, organlarımızdan hücrelerimize kadar uzanır.
Kulluk bilincinin bedenle eş güdüm hâlinde gün boyunca kesintisiz yaşandığı bu denli muazzam başka bir ibadet yoktur. Beden ve azalar, kulun yaptığı kötü şeylerden ne denli olumsuz etkileniyorlarsa yaptığı iyi şeylerden de o denli olumlu etkilenirler. Dışa bakan yüzüyle açlık ve zorluk olarak gözüken durum, içe bakan yüzüyle ilahi bir rahmettir.
Oruç her yanımızı saran bir sükûnetin adıdır. Başta midemiz olmak üzere yıl boyunca sürekli doldur boşalt olmaktan yorgun düşmüş ve oruçla rahata ermiştir. Benzer şekilde yeme ve içmeye bağlı olarak vücutta gelişen tüm hareketliliğin yerini sakinlik alır; tüm organların kendilerini tamir ettikleri bir sessizlik hâkim olur. Orucun yerli yabancı pek çok uzman tabibin önerileri arasında yer alması boşuna değildir. Ne var ki müminlerin tuttukları oruç kulluk bilincinin eşlik ettiği bir açlıktır. Temel gayesi sıhhat değil Allah’ın rızasıdır.
Bir ay süren bu rahmet ikliminde müminler yaratılış ayarlarına adeta yeniden döner ve yenilenirler. Fiziksel anlamda bedenlerin sükûnete erip dinginleşmesi ve zararlı şeylerden kurtulması nasıl bir rahatlama getiriyorsa; Allah için tutulan bu orucun ruhsal planda da önemli bir karşılığı vardır. Nitekim rahmet peygamberi ramazandan ramazana günahların temizleneceğini şöyle müjdelemiştir: “Beş vakit namaz, bir cumadan diğerine cuma ve bir ramazandan diğerine ramazan; kişinin günahları için kefarettir, şayet büyük günahlardan uzak durursa!” (Müslim, Tahâret, 16)
Yıl boyunca kişide biriken kötü davranışlar tortu haline gelmiş ve artık rutinleşip kalıcı olmaya yüz tutmuş olabilir. Oruç ibadeti ramazan boyunca tüm rutinleri sıfırlamak suretiyle her şeyi yeniden gözden geçirmemize imkân sağlar. En çok bağımlı olduğumuz düzenli alışkanlığımız olan yeme ve içmeyi de bir düzene sokarak hayata bir intizam kazandırır. Bu yönüyle ramazan bir iç/dış muhasebe ve gözden geçirme ayıdır; iç içeyken fark etmediğimiz pek çok davranışımızın iyiliğini yahut kötülüğünü gözler önüne serer.
Derleyen: İhsan UÇAR/ Cezaevi Vaizi
- GÜNÜN AYETİ
“Biz Kur’an’dan öyle bir şey indiriyoruz ki, o müminler için bir şifa, bir rahmettir; zalimlerin ise sadece ziyanını arttırır.” (İsra Süresi, 82)
- GÜNÜN HADİSİ
“Oruçlunun ağız kokusu Allah’ın katında misk kokusundan daha hoştur.” (Buhârî, Savm, 9)
- GÜNÜN DUASI
“Allah’ım! Bütün işlerimizin sonucunu güzel eyle, dünyada rezil olmaktan ve ahiret azabından bizi koru.”(Ahmed b. Hanbel, el Müsned, 4/181)
- ESMAUL-HÜSNA
"En güzel isimler Allah'ındır. O halde, O'na bu güzel isimlerle dua edin." (A'râf, 7/180)
- Yenilmesi mümkün olmayan gâlip; dengi ve benzeri bulunmayacak şekilde değerli ve şerefli; güçlü ve yenilmez demektir. Allah Teâlâ yegâne güç ve kuvvet sahibi olan mutlak gâliptir.
- Dilediğini her durumda gerçekleştiren; istediğini zorla yaptırmaya muktedir olan; yaratılmışların halini iyileştiren; parçalanmış, dağılmış ve bozulmuş olanı düzeltip onaran; her şeyi tasarrufu altına alan demektir.
- BİR SORU BİR CEVAP
Soru: Aşı olmak veya iğne yaptırmak orucu bozar mı?
- Oruç; yemek, içmek, cinsel ilişki ve bunların kapsamına giren şeylerle bozulur. Bu sebeple, besin değeri taşımayan aşılar orucu bozmaz.
Tedavisi devam eden hastalar, sağlıklarına kavuşup tedavileri sona erinceye kadar oruçlarını erteleyebilirler. Bununla birlikte, Ramazan ayında herkesle birlikte oruca devam etmeyi arzu ediyorlar ve oruç tutmalarına da başka bir engel bulunmuyorsa iğnelerini iftardan sonra yaptırmaları yerinde olur. Bu imkâna sahip olmayanlar, tedavi ve aşı amaçlı iğne yaptırabilirler. Ancak, oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri yaptıranların, ağızdan aşı alanların damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Daha sonra bu oruç kaza edilir.
- RAMAZAN MANİSİ
Kavuşan Ramazan’a
Erer büyük ihsana
Orucu doğru tutmak
Huzur verir insana
- İFTAR VE SAHUR SAATİ
Manisa sahur: 04.58
Manisa iftar; 19.54
İFTAR DUASI VE ANLAMI
"Allahümme leke sumtu ve bikeâmentü ve aleyketevekkeltü ve alârızkukeeftartü ve savme'l-Ğadimin şehri Ramazaneneveytü, feğfirlimâkaddemtü ve mâahhartü."
"Allah'ım! Senin rızan için oruç tuttum, sana inandım ve sana güvendim. Senin rızkınla orucumu açtım ve Ramazan ayının yarınki orucuna da niyet ettim. Benim geçmiş ve gelecek günahlarımı bağışla!"
- KISSADAN HİSSE
CÖMERTLİK
Hz. Ali'nin ağabeyi Cafer b. Ebu Talib'in oğlu Abdullah, sıcak bir günde, bir kabilenin hurmalığına inmişti. Abdullah burada dinlenirken, hurmalıkta çalışan köleye, yemek vakti üç parça ekmek geldiğini gördü.
Adam ekmeklerden birini ağzına götürmek üzereydi ki, birden önünde açlığı her halinden belli bir köpek belirdi.
Köle elindeki ekmeği köpeğin önüne attı. Köpek ekmeği derhal yedi. Köle ekmeğin ikinci parçasını da attı. Köpek bunu da bir kerede sildi süpürdü.
Köle bunun üzerine üçüncü parçayı da köpeğe verdi. Kalkıp, yeniden işine dönmek üzereydi ki, olup biteni uzaktan seyreden Abdullah, yaklaşıp sordu:
– Ey köle, bugünkü yiyeceğin ne kadardı? Köle sıkılarak cevap verdi: İşte bu üç parça ekmek...
– O halde neden kendine hiç ayırmadın?– Baktım ki, hayvan çok aç. O halde bırakmak istemedim.
– Peki, sen ne yiyeceksin şimdi?– Oruç tutacağım.
Bunun üzerine, Abdullah b. Cafer, köleden sahibini, evinin nerede olduğunu sordu. Sonra da gidip adamdan bu hurmalığı içindeki köleyle birlikte satın aldı. Sonra döndü, köleye bu tarlayı ve onu sahibinden satın aldığını söyledi ve ekledi:
– Seni azad ediyorum. Bu hurmalığı da sana hediye ediyorum.
Cömertliğiyle meşhur Abdullah b. Cafer, kendisinden daha cömert birini tanıyıp tanımadığı sorulduğunda, bu olayı anlatır ve:
– Ama o köpeğe topu topu üç parça ekmek vermiş; sense ona koskoca bir hurmalığı ve hürriyetini vermişsin, dediklerinde, şu karşılığı verirdi:– Ama o elindeki her şeyi verdi; ben ise elimdekinin bir kısmını...
Sözün Özü: Cömertlik miktarla değil, o miktarın bütçemizde tuttuğu nispetle ölçülür, ölçülmelidir.
- RAMAZAN SÖZLÜĞÜ
- Dini açıdan iftar: oruçlu kimsenin vakti gelince usulüne uygun biçimde orucunu açması” mânasına gelir. Türkçe’de de iftar “orucu açma” mânasına gelir.
Not: Ramazan Sayfası Manisa İl Müftülüğü’nün katkılarıyla hazırlanmaktadır. Sayfa Sorumlusu: Dr. Ahmet ERDİNÇLİ/ Manisa İl Vaizi, iletişim; 0236 231 17 77
YORUMLAR